Spis treści:
- Czym jest wewnętrzny krytyk i jak wpływa na postrzeganie siebie?
- Jak przykład młodej matki ukazuje siłę negatywnych przekonań?
- Co zaleca psychoterapeutka dr. Philippa Perry?
- Czy współczucie może osłabić działanie krytyka?
Czym jest wewnętrzny krytyk i jak wpływa na postrzeganie siebie?
Wewnętrzny krytyk to zinternalizowany głos oceny, który może przyjąć formę uporczywego osądzania własnych działań, wyglądu lub wartości. U wielu osób rozwija się już w dzieciństwie i towarzyszy im przez lata. Może nasilać się w okresach życiowych zmian, takich jak narodziny dziecka, zmiana pracy czy kryzysy tożsamościowe.
Jego działanie często prowadzi do chronicznego poczucia bycia gorszym, niedostatecznym lub wręcz nieakceptowalnym. Często osoba, która doświadcza takich myśli, wie racjonalnie, że są one przesadzone, ale emocjonalnie wciąż je przeżywa jako prawdziwe.
Jak przykład młodej matki ukazuje siłę negatywnych przekonań?
Jedna z kobiet opisała swoją sytuację po urodzeniu dziecka. Mimo że wcześniej przeszła wieloletnią terapię i uważa, że pokonała zaburzenie odżywiania, nadal towarzyszy jej głęboki wstyd związany z wyglądem oraz przekonanie, że jest odpychająca.
Obawia się, że jej partner ją porzuci, choć zapewnia ją o uczuciu i lojalności. Kobieta czuje się niewystarczająca jako partnerka i matka. W przeszłości podczas terapii prosiła, by nie patrzono na nią podczas rozmowy, co miało ułatwić jej otwartość i zmniejszyć uczucie bycia ocenianą.
Co zaleca psychoterapeutka dr. Philippa Perry?
Dr. Philippa Perry zaleca, by osoby zmagające się z silnym wewnętrznym krytykiem spróbowały go zidentyfikować, nazwać i symbolicznie oddzielić od własnego "ja". Jednym ze sposobów jest nadanie mu imienia i wyobrażenie jako postaci. Gdy się uaktywnia, można powiedzieć "nie teraz" lub "słyszę cię, ale ci nie wierzę".
Pomocne może być także przeniesienie uwagi na inne bodźce, np. dźwięki w otoczeniu lub fizyczne odczucia. Autorka wspomina, że przydatne może być szkicowanie rzeczywistego przedmiotu, co pozwala oderwać się od natłoku myśli.
Czy współczucie może osłabić działanie krytyka?
Według dr. Perry kluczowe znaczenie w osłabieniu działania krytyka ma rozwijanie współczucia wobec siebie. To podejście nie tylko łagodzi siłę negatywnych myśli, lecz także sprzyja budowaniu poczucia wspólnoty z innymi ludźmi, którzy także doświadczają podobnych trudności.
Perry zachęca do korzystania z materiałów edukacyjnych, takich jak publikacje dr. Kristin Neff, oraz do codziennej praktyki łagodności wobec siebie. Każdy akt życzliwości wobec siebie stanowi krok w stronę odzyskania wewnętrznego spokoju i może mieć realny wpływ na życie emocjonalne nie tylko jednostki, lecz także jej bliskich.
Przypisy:
Kristin Neff jest amerykańską psycholożką i profesorką nadzwyczajną psychologii edukacyjnej na Uniwersytecie Teksańskim w Austin. Uznawana jest za pionierkę w dziedzinie badań nad samowspółczuciem (ang. self-compassion), jako pierwsza opracowała jego definicję oraz stworzyła narzędzia do jego pomiaru, w tym Skalę Samowspółczucia. Wraz z Christopherem Germerem współtworzyła program Mindful Self-Compassion i współzałożyła Center for Mindful Self-Compassion.
Źródło: The Guardian
