sobota, 12 lipiec 2025 23:12

Jak pomóc znajomemu, który nie radzi sobie z wychowywaniem dziecka?

Jak pomóc w wychowywaniu dzieci? Jak pomóc w wychowywaniu dzieci? fot: unsplash

Coraz więcej osób zauważa w swoim otoczeniu rodziców, którzy nie potrafią poradzić sobie z odpowiedzialnością i emocjami związanymi z wychowaniem dziecka. Choć każda sytuacja jest inna, są przypadki, które wymagają reakcji - zwłaszcza gdy cierpi na tym małe dziecko. Problemy psychiczne, wypalenie i uzależnienia u dorosłych mogą bezpośrednio wpływać na rozwój emocjonalny dziecka i jego poczucie bezpieczeństwa.

Spis treści:

Niepokojące zachowanie rodzica wobec dziecka

Gdy dorosły nieustannie krytykuje dziecko w jego obecności i nie dostrzega jego pozytywnych cech, mamy do czynienia z poważnym problemem emocjonalnym w relacji opiekuna z dzieckiem. Tego typu zachowanie wpływa negatywnie na poczucie własnej wartości u dziecka, może prowadzić do zaburzeń lękowych oraz trudności w budowaniu relacji z innymi ludźmi.

W opublikowanym przypadku, który stał się przedmiotem analizy w mediach, opiekun zmagał się z nieleczoną nerwicą oraz uzależnieniem od alkoholu. Mimo świadomości problemów, nie podjął leczenia ani innych działań zaradczych. Przyjaciel próbował interweniować, sugerując terapię, jednak został zignorowany.

"Co zwykle stoi na przeszkodzie, by zająć się znanymi problemami? Może brak świadomości, jak bardzo jest źle." - Eleanor Gordon-Smith


Brak działania i pogłębiający się kryzys emocjonalny wpływają nie tylko na dziecko, ale również na codzienne funkcjonowanie całej rodziny. Rodzic, który nie radzi sobie z emocjami, często nie zauważa, jak bardzo jego zachowanie odbiega od normy.

Wspólne życie rodziców bez więzi a wpływ na dziecko

Niektóre pary decydują się na dalsze wspólne mieszkanie mimo zakończenia relacji uczuciowej, tłumacząc to kwestiami finansowymi lub organizacyjnymi. Dla dziecka taka sytuacja może być jednak wyjątkowo trudna. Atmosfera dystansu emocjonalnego, komunikacja ograniczona do kalendarzy i wiadomości tekstowych, brak ciepła i wsparcia - to wszystko tworzy dom, w którym dziecko nie znajduje bezpieczeństwa ani wzorców zdrowych relacji.

Rodzic, który nie potrafi nawiązać kontaktu emocjonalnego ani z partnerem, ani z dzieckiem, naraża je na poczucie osamotnienia. Taka rzeczywistość może prowadzić do rozwoju zaburzeń emocjonalnych u dziecka i wzmacniać jego niepokój.

Dlaczego wiedza o problemie nie prowadzi do działania?

Wielu rodziców zdaje sobie sprawę, że coś jest nie tak - jednak z różnych powodów nie podejmuje prób zmiany sytuacji. Powody te mogą być złożone:

  • Przekonanie, że to sytuacja przejściowa i "sama się poprawi".
  • Brak świadomości, jak bardzo ich sytuacja odbiega od normy.
  • Nieumiejętność rozpoczęcia działań naprawczych.
  • Paraliż emocjonalny i trudność z konfrontacją z rzeczywistością.
"Bywa, że ludzie wiedzą, iż są dla swojego dziecka niemili, ale nie wiedzą, czy są wyjątkami." - Eleanor Gordon-Smith


W takich sytuacjach rozmowy i przypominanie o problemie często nie przynoszą efektów, ponieważ nie dotykają sedna - przyczyny braku działania. Dopóki dana osoba nie zrozumie, dlaczego nie podejmuje kroków, samo uświadomienie problemu nie wystarczy.

Jak pomóc, gdy rozmowa nie przynosi efektu?

Gdy bezpośrednia rozmowa nie prowadzi do zmian, warto rozważyć inne formy pomocy - przede wszystkim skierowane na dziecko. Modelowanie pozytywnych relacji, obecność, wspólne spędzanie czasu i tworzenie bezpiecznej przestrzeni mogą mieć większe znaczenie, niż się wydaje.

Możliwe działania obejmują:

  • Propozycję wspólnych spacerów, zabaw lub rozmów z dzieckiem.
  • Wsparcie drugiego opiekuna w obowiązkach wychowawczych.
  • Obserwację sytuacji - w przypadku pogorszenia się warunków, zgłoszenie do odpowiednich instytucji.

W skrajnych przypadkach konieczne może być skontaktowanie się z psychologiem dziecięcym, szkołą, a nawet służbami opieki społecznej. Dziecko nie powinno ponosić konsekwencji emocjonalnego kryzysu swojego opiekuna. Jeśli jeden z rodziców lub członek otoczenia może stworzyć przestrzeń wsparcia, może to realnie zmienić jego codzienność.

Reagowanie na trudną sytuację rodzinną nie musi oznaczać konfliktu. Czasem wystarczy obecność, ciepło i empatia, by pokazać dziecku, że świat dorosłych może być inny - bezpieczny i przewidywalny.

Przypisy:

Eleanor Gordon‑Smith - Australijska filozofka, autorka i dziennikarka specjalizująca się w etyce i filozofii moralnej. Prowadzi rubrykę porad w „The Guardian Australia” oraz wykładała na Uniwersytecie Princeton, gdzie badała mechanizmy podejmowania decyzji moralnych. Znana jest także jako autorka książki Stop Being Reasonable, w której analizuje, dlaczego ludzie zmieniają swoje przekonania.

Paraliż emocjonalny - Stan psychiczny, w którym osoba nie potrafi podjąć działania mimo świadomości problemu. Może to wynikać z lęku, wstydu, przeciążenia lub wcześniejszych doświadczeń, które nauczyły unikania konfrontacji. W takich przypadkach konieczna bywa pomoc z zewnątrz, by przerwać ten mechanizm.

 

Źródło: The Guardian