niedziela, 24 listopad 2024 16:52

Dlaczego jesteśmy przesądni?

Z czego wynikają przesądy? Z czego wynikają przesądy? fot: unsplash

Powszechność przesądów, takich jak unikanie czarnych kotów czy stuknięcie w drewno, jest trudna do zignorowania. Nawet osoby publiczne, jak były premier Nowej Zelandii John Key czy tenisista Rafael Nadal, stosują rytuały uznawane za przesądne. Badania naukowe wskazują, że tego typu zachowania mają głęboko zakorzenione przyczyny w ludzkiej psychice.

Spis treści:

John Key, Rafael Nadal i inne rytuały znanych osób

Były premier Nowej Zelandii John Key maluje białe króliki na swoim helikopterze, co nawiązuje do jego zwyczaju powtarzania słów "białe króliki" na początku każdego miesiąca.

„Białe króliki na helikopterze to mój przesąd, którego przestrzegam od lat.” - John Key

Rafael Nadal przed każdym serwisem wykonuje serię rytuałów, takich jak poprawianie koszulki czy odgarnianie włosów. Z kolei Taylor Swift uważa liczbę 13 za szczęśliwą i maluje ją na dłoni przed występami, a Rihanna unika koloru żółtego w garderobie.

Jak uczymy się związków przyczynowo-skutkowych?

Ludzie już od wczesnego dzieciństwa uczą się łączyć swoje działania z rezultatami. Niemowlę, które potrząsa grzechotką, dostrzega, że powoduje to hałas. Z wiekiem rozwijamy bardziej zaawansowaną umiejętność analizy przyczyn i skutków, co pozwala nam planować, przewidywać i współpracować.

Jednak w niektórych sytuacjach nasza zdolność do oceny rzeczywistych związków przyczynowo-skutkowych zawodzi. Gdy rezultat zdaje się powiązany z naszym działaniem przez przypadek, może to prowadzić do błędnych przekonań.

Badania nad przesądami

Naukowcy z Nowej Zelandii przeprowadzili badanie z udziałem 371 studentów, by sprawdzić, jak dobrze potrafią oni ocenić związki między swoimi działaniami a wynikami. W eksperymencie uczestnicy mieli kliknąć przycisk, po czym następowały pozytywne lub negatywne wyniki. Czasami rezultaty były efektem działań uczestników, a czasami pojawiały się niezależnie.

„W około 80% przypadków uczestnicy poprawnie oceniali swoje wpływy na wyniki.” - zespół badawczy

Dlaczego przesądy są powszechne?

Tendencja do przypisywania sobie wpływu na wyniki, szczególnie te pozytywne, ma swoje uzasadnienie psychologiczne. Tego rodzaju myślenie pozwala budować pewność siebie i poczucie kontroli.

Badania wykazały, że wykonywanie rytuałów przesądnych może obniżać poziom stresu, poprawiać koncentrację oraz zwiększać szanse na sukces.

Przesądy jako sposób na lepsze samopoczucie

Chociaż przesądy są irracjonalne, ich praktykowanie może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie i efektywność. Być może właśnie dlatego wiele osób, niezależnie od wykształcenia czy światopoglądu, wciąż stosuje rytuały o przesądnych korzeniach.

Przypisy:

John Key to były premier Nowej Zelandii, który pełnił tę funkcję w latach 2008–2016. Jest politykiem związanym z Partią Narodową, znanym z pro-biznesowej polityki oraz działań na rzecz wzmocnienia gospodarki kraju. W czasie swojej kadencji Key skoncentrował się na obniżaniu podatków, rozwoju sektora rolniczego oraz promocji Nowej Zelandii na arenie międzynarodowej jako atrakcyjnego miejsca do inwestycji i turystyki.

Rafael Nadal to hiszpański tenisista i jedna z największych gwiazd światowego sportu. Znany jako "Król Kortów Ceglanych", jest wielokrotnym zwycięzcą turniejów wielkoszlemowych, w tym rekordowych 14 tytułów na French Open. Nadal słynie z wyjątkowej wytrzymałości, determinacji oraz precyzji gry. Jest także znany ze swoich rytuałów i przyzwyczajeń, takich jak poprawianie koszulki i odgarnianie włosów przed serwisem, które są częścią jego przygotowania mentalnego do meczu.

Źródło: MedicalXpress